Professor Paolo Fulghieri: ‘Het financieren van de energietransitie vraagt om een portfoliobenadering’

Om de klimaatdoelen van Parijs te halen, zijn enorme investeringen in de energietransitie nodig. Duurzame energiebronnen zijn alleen volatiel, zowel in aanbod als in prijs. Investeerders die de transitie willen financieren, moeten daarom een brede aanpak kiezen, stelt professor Paolo Fulghieri, de Macon G. Patton Distinguished Professor of Finance aan de Kenan-Flagler Business School van de University of North Carolina. Hij doceert tevens het programma Energy Transition Finance aan het Amsterdam Institute of Finance.

“In 2024 zullen de investeringen in de energiesector naar schatting meer dan drie biljoen dollar bedragen. Daarvan gaat twee biljoen dollar naar schone energie. Om de klimaatdoelen te halen, zijn nog veel grotere investeringen nodig. Het Internationaal Energieagentschap schat dat deze tegen 2030 moeten zijn verdubbeld tot ongeveer vier biljoen dollar”, vat Fulghieri de opgave samen.

“Duurzame energiebronnen zijn afhankelijk van de omstandigheden in de atmosfeer. Dit is het grootste probleem met hernieuwbare energie.”

Een brede kijk
Hoewel duurzame energie, windenergie, zonne-energie en geothermische energie, een belangrijk onderdeel is van de mix, is het voor investeerders van cruciaal belang om met een brede blik te kijken als zij investeren in de transitie. “Er zijn investeringen nodig in infrastructuur, oftewel in verbeteringen van het elektriciteitsnet, net als in opslagcapaciteit. Bovendien zal gas deel uit blijven maken van de mix. Totdat de technologie volledig is ontwikkeld, moeten we daarom een portfolio-aanpak kiezen.”

Volatiliteit
Dit is nodig omdat hernieuwbare energie een aantal inherente risico’s heeft. In de eerste plaats dat het erg volatiel is. “Duurzame energiebronnen zijn afhankelijk van de omstandigheden in de atmosfeer. Dit is het grootste probleem met hernieuwbare energie en heeft gevolgen, zowel op technologisch als op economisch vlak. We moeten de gevolgen van deze volatiliteit in de markt goed doorzien en weten hoe we ermee om moeten gaan”, aldus Fulghieri.

Het onvoorspelbare karakter van duurzame energie belast elektriciteitsnetwerken, legt hij uit. “Dit kan leiden tot stroomuitval en schade aan de infrastructuur. Als er een aanbodtekort is, leidt dat natuurlijk tot een stroomstoring, maar er kan ook een stroomstoring ontstaan als er te veel energie in het systeem zit.”

Invloed op waarderingen
Dit zorgt voor volatiliteit in de elektriciteitsprijzen. “Als er bijvoorbeeld overdag minder vraag is naar energie en er tegelijk een groot energieaanbod is, dan kunnen de groothandelsprijzen negatief worden. Die volatiliteit heeft een effect op de omzetvoorspellingen voor energieprojecten en op de waarderingen”, aldus Fulghieri.

Er zijn verschillende manieren om deze problemen op te lossen. Een daarvan is investeren in infrastructuur. Dit helpt om energie te distribueren van plekken waar er een overschot is, naar waar er een tekort is. Zo kunnen de onevenwichtigheden worden weggewerkt.

Energieopslag
Een andere oplossing is energieopslag. Fulghieri: “Er wordt veel geïnvesteerd in batterijen. De capaciteit, maar ook andere eigenschappen van batterijen worden steeds beter. De traditionele batterij is de lithiumbatterij, maar die geeft wel problemen met de toeleveringsketen omdat veel grondstoffen ervoor uit China moeten komen. Een interessante ontwikkeling is dat er veel nieuwe opslagtechnologieën worden ontwikkeld. Opslag op basis van perslucht, zand of draaiende wielen. Er komen veel nieuwe technologieën aan.”

Daarnaast zullen traditionele elektriciteitsleveranciers de gaten moeten vullen als die ontstaan. “Het is belangrijk om te realiseren dat traditionele fossiele energiebronnen nog enige tijd zullen blijven bestaan naast duurzame energiebronnen. We kunnen die nu nog op geen enkele manier opgeven. Ze hebben een sleutelrol totdat we een volledig betrouwbare voorziening op basis van duurzame energie hebben.”

“Maatregelen voor fiscale stimulering beïnvloeden de vraag naar hernieuwbare energiebronnen. Die worden helaas bepaald door politieke afwegingen.”

Technologie die verouderd raakt
Er zijn nog meer risico’s waar investeerders in de energietransitie op moeten letten, stelt Fulghieri. “Er is een risico dat technologie verouderd raakt als er nieuwere technologieën op de markt komen.” Dit heeft te maken met de lange horizon die hoort bij investeringen in energie. “Investeringen in infrastructuur kunnen bijvoorbeeld wel vijftien jaar lopen voordat ze zijn afgerond.”

Een ander risico heeft te maken met regelgeving. “Maatregelen voor fiscale stimulering beïnvloeden bijvoorbeeld de vraag naar hernieuwbare energiebronnen. Die worden helaas bepaald door politieke afwegingen. Daardoor ontstaat veel onzekerheid. Tegelijkertijd vraagt risicobeheer om een stabiele omgeving met stabiele en voorspelbare regelgeving.”

Risico’s beprijzen
“Uiteindelijk gaat het erom hoe een prijskaartje kan worden gehangen aan de risico’s”, zegt Fulghieri. Dit is geen gemakkelijke opgave. De volatiliteit in elektriciteitsprijzen die nou eenmaal hoort bij alternatieve energiebronnen, is niet opgenomen in traditionele waarderingsmaatstaven zoals de levelized cost of energy, of LCOE. Dit is een maatstaf die wordt gebruikt om kosten van alternatieve energietechnologieën te vergelijken. “Waarderingstechnieken op basis van opties kunnen behulpzaam zijn om deze factoren te wegen”, concludeert Fulghieri.

Amsterdam Institute of Finance is kennispartner van de M&A Community.

Professor Paolo Fulghieri doceert de programma’s Initial Public Offerings, Project Finance and PPPs, en Energy Transition Finance (nieuw) aan het Amsterdam Institute of Finance. Lees meer en reserveer uw plek hier.