Europese kampioenen winnen alleen nog sportwedstrijden

Tot 10 maart was een van de voornaamste thema's onder mededingingsexperts de herziening van het mededingingskader, onder andere bij M&A. Deze discussie begon na het verbod op de fusie van Alstom en Siemens. Centrale punten waren, of Europese bedrijven kunnen concurreren tegen de grote wereldspelers en of de tool box van mededingingsautoriteiten is toegerust op een digitale, duurzamere economie. En toen brak Covid-19 uit. De herziening van het mededingingskader lijkt ver weg.

Maar dat maakt de discussie niet achterhaald. Na Covid-19 is de wereld nog digitaler. De basisgedachten achter het huidig kader stammen uit de vorige eeuw. Zij gaan uit van een traditionele economie met vaste en variabele productiekosten en concurrentie op prijs. Lagere prijzen voor consumenten zijn goed en een teken van een effectieve markt. In dat kader is geen ruimte voor een goede beoordeling van ondernemingen die een andere kostenstructuur kennen, zoals digitale platforms met lage marginale kosten, of als wordt geconcurreerd op bijvoorbeeld het verkrijgen van data. Op de achtergrond speelt het neo-liberalistische gedachtengoed dat een markt zonder overheidsingrijpen vanzelf haar evenwicht hervindt.

Inmiddels is bij velen het besef ingedaald dat niet alles aan de markt kan worden overgelaten. Een effectief mededingingsbeleid is noodzakelijk, en dat moet zijn toegerust op de huidige economische realiteit. De regels van 30 jaar geleden zijn niet langer afdoende.

In Brussel is de mammoettanker begonnen aan een langzame draai. Zo heeft Eurocommissaris voor Mededinging Vestager aangekondigd de richtsnoeren over de definitie van relevante markten te heroverwegen om digitale markten beter te kunnen beoordelen. De Commissie gaat niet mee in de trend de meldingsdrempels aan te passen. Wel zal de Commissie vaker gebruik maken van de bevoegdheid zaken naar haar door te laten verwijzen.

Vestager voelt weinig voor een pragmatischer mededingingskader om "Europese kampioenen" mogelijk te maken. Recent werd wel bekend dat in de zomer een consultatie wordt gestart voor nieuwe handhavingsmaatregelen voor overnames door partijen die niet-Europese staatssteun ontvangen.

De discussie is gestart. De uitkomst staat voor mij vast: het mededingingskader moet worden aangepast naar de economische werkelijkheid van vandaag en morgen. Alleen dan draagt mededinging bij aan een duurzame economie en een level playing field in Europa. Eurocommissaris Breton wees de Franse minister Le Maire er op dat de term "Europese kampioenen" niet passend is in het debat over aanpassing van het mededingingskader. Hij gebruikt deze term alleen nog in sportwedstrijden. Dat lijkt mij terecht.

Door: Mauricette Schaufeli, Advocaat en Econoom, Partner bij NautaDutilh

Gerelateerde artikelen