EC opent gevecht met Italië over blokkeren bankovername
De Europese Commissie gaat optreden tegen Italiaanse wetgeving waarmee Italië de overname van banken blokkeert. Met het aanpakken van deze bij wet geregelde golden powers geeft de EU ook het signaal aan andere lidstaten die de consolidatie van banken dwarszitten.
Volgens persbureau Reuters wordt de actie vooral gezien als een waarschuwing voor Duitsland en Spanje, die ook moeilijk doen bij de overname van eigen banken door grotere partijen. De Italiaanse golden powers vormen een wettelijk instrument waarmee de Italiaanse staat ingrijpende bevoegdheden heeft om in te grijpen in strategische sectoren zoals defensie, telecom, energie, technologie en sinds kort ook banken. De wetgeving is ingevoerd in 2012.
Meerdere landen hebben dit soort beschermende wetgeving, maar Italië is een van de EU-landen die deze bevoegdheden ook toepast op de bankensector. Op 22 juli trok UniCredit, de op één na grootste bank van Italië, zijn overnamebod op de kleinere rivaal Banco BPM in. De bank gaf overheidsinmenging de schuld van het mislukken van de transactie, die een waarde had van 15 miljard euro.
Aanvechten wettelijke kader “golden powers”
Brussel gaat twee afzonderlijke procedures starten. Eén daarvan is op basis van de regels voor de interne markt en de andere op basis van de fusiecontrole. De Europese Commissie heeft Italië al eerder gewaarschuwd dat het mogelijk EU-regels overtrad door de inzet van de “golden powers” om de plannen van UniCredit tegen te houden.
De Europese Commissie zal Italië opdragen het decreet in te trekken dat de voorwaarden stelde aan het mislukte overnamebod van UniCredit. Daarnaast zal het algemene wettelijke kader van de “golden powers” worden aangevochten in een aparte procedure.
Bankconsolidatie essentieel voor Europese kapitaalmarktunie
Hiermee wil de Europese Commissie het signaal afgeven dat het de bankconsolidatie in Europa wil afdwingen. Consolidatie in de bankensector wordt als essentieel gezien voor de vorming van een Europese kapitaalmarktunie. Die moet helpen om de groene en digitale doelstellingen van de EU gefinancierd te krijgen. Ook moet een sterke Europese banksector de concurrentie kunnen aangaan met de VS en China.
De Europese Commissie staat op het standpunt dat de beschermingsmaatregelen van Italië strijdig zijn met de bevoegdheden van de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank. Met name het beginsel van onafhankelijkheid van centrale banken zou worden geschonden.
Italië beriep zich op nationale veiligheidsbelangen. Onder meer eiste de Italiaanse overheid dat UniCredit vóór begin 2026 zijn activiteiten in Rusland zou beëindigen, om te voorkomen dat spaargeld van Banco BPM indirect de Russische economie zou ondersteunen terwijl de oorlog in Oekraïne voortduurt. Ondanks het afketsen van de deal, liet Rome het betreffende decreet in stand.
Zodra de EU heeft geoordeeld dat de voorwaarden die Italië aan UniCredit oplegde onwettig zijn, kan de bank overwegen om schadevergoeding van de Italiaanse staat te eisen. De regering kan echter in beroep gaan bij een EU-rechtbank.
