ESG: Van hype naar strategische waardecreatie in private equity

Enkele jaren geleden stonden Economical, Societal en Governmental onderwerpen centraal in discussies over dealfinanciering. Nu niet meer, zo bleek tijdens de PE Summit 2025. Toch blijft ESG belangrijk, ondanks het recente uitstel van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). De brede ESG-hype heeft plaatsgemaakt voor een scherpere blik op specifieke aspecten.

Charbel Moussa, Partner Decarbonization en Climate Risk bij KPMG, zet de toon tijdens de plenaire sessie op het PE Summit 2025: “Een paar jaar geleden, 2022-2023, stond ESG in het middelpunt van alle discussies over investeringen door Private Equity. Nu niet meer, om eerlijk te zijn.”

De ESG-hype is geluwd, dat is duidelijk. Aan de andere kant: van een terugkeer naar tien, vijftien jaar geleden is geen sprake. Een ESG-beleid is voor bedrijven en investeerders al lang geen ‘nice-to-have’ meer, en ze kunnen niet volstaan met afvinklijstjes om te voldoen aan de eisen van aandeelhouders, werknemers, de omgeving, klanten, toezichthouders en andere belanghebbenden. Bedrijven en investeerders kunnen een ‘license to operate’ krijgen van die stakeholders, maar dan moeten ze wel een ESG-beleid optuigen dat enige substantie heeft. Optuigen alleen volstaat uiteraard niet. De ESG-policies moeten ook worden nageleefd.

Twee invalshoeken
PE-investeerders begrijpen dat in het algemeen donders goed. Ze kijken bij hun investeringsbeslissingen zeer serieus naar ESG-aspecten. Daarbij hanteren ze twee invalshoeken. In de eerste plaats kijken ze naar wet- en regelgeving, om juridische problemen en boetes te vermijden. Daarnaast kijken ze naar zakelijke aspecten hoe het invloed heeft op de licence to operate. In de discussie die volgt na de introductie benadrukt Leonie Schreve, Partner bij PwC Deals dat het belangrijk is te kijken wat duurzaamheid kan betekenen voor de financiële waarde van een deal’. Haar mantra: “ESG = ROI.”

De wet- en regelgeving verandert steeds weer, getuige de recente versoepeling van de Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Mieke Klanker, hoofd ESG bij investeringsmaatschappij Rivean Capital, merkt op dat het recente uitstel van de CSRD-vereisten niet heeft geleid tot verminderde belangstelling van PE-firma’s en portfoliobedrijven: “Toen de versoepeling bekend werd, kreeg ik veel berichten van managementteams die opgelucht waren. Ze zagen CSRD als een grote berg om te beklimmen. Nu weten ze wat de belangrijkste onderwerpen zijn en gaan ze door met hun plannen.”

Waarmee de tweede invalshoek is aangestipt: de zakelijke overwegingen die meespelen bij investeringsbeslissingen en bij de bedrijfsvoering van de portfoliobedrijven. Twee onderwerpen domineren, zegt Moussa: decarbonisatie en hergebruik en de zuinige omgang met allerlei grondstoffen, inclusief energie.

Deze belangstelling is mede te danken aan de ‘push’ richting het bankwezen naar duurzaamheidsgerichte financiering, stelt Schreve. De Europese Centrale Bank (ECB) verplicht banken om klimaatrisico’s in hun risicomodellen op te nemen en te rapporteren welk deel van hun balans verbonden is met duurzaamheid. Klanker legt uit: “Al onze recente deals hebben nu de Sustainability Linked Loan, waarmee een bedrijf tien tot vijftien basispunten korting kan krijgen als het voldoet aan de duurzaamheidseisen die een bank stelt.” Of juist een malus als dat niet het geval is.

Hoopgevende voorbeelden
De deelnemers aan de paneldiscussie – behalve Schreve en Klanker ook Aukje Haan, Partner Commercial | Corporate tevens Head of ESG bij advocatenkantoor CMS – deelden enkele concrete, hoopgevende voorbeelden van ESG-waardecreatie.

Een bedrijf dat materiaal had dat als afval werd beschouwd, ontdekte dat een naburig bedrijf dit kon gebruiken. Nu verkopen ze dit “afval” als grondstof, wat een nieuwe inkomstenstroom heeft gecreëerd.

Een ander bedrijf dat onderdelen voor ASML produceert, werkt samen om machines te refurbishen. Dit helpt ASML bij hun duurzaamheidsdoelstellingen en biedt het toeleveringsbedrijf operationele voordelen en extra inkomsten.

Een derde voorbeeld is Vivera, oorspronkelijk een vleesproducent die transformeerde naar een producent van plantaardige alternatieven. Deze strategische verschuiving maakte het bedrijf aanzienlijk aantrekkelijker voor kopers, uiteindelijk werd het overgenomen door JBS, een Braziliaanse vleesproducent.

Lees ook dit recente artikel van topexperts Timothy Galpin en Maja de Vibe over hoopgevende ESG-casussen.

Uitdagingen
Ondanks de vooruitgang is weerstand tegen ESG niet volledig verdwenen. Sommige mensen haken nog steeds of gelet op de recente Omnibus ontwikkelingen, opnieuw, af wanneer het onderwerp ter sprake komt. Veel investeringsmemoranda bevatten een ESG-pagina, maar deze blijven vaak oppervlakkig. Er valt kortom nog een (duurzame) wereld te winnen en heel wat zendelingswerk te verrichten.

De panelleden komen tot slot met enkele praktische tips voor wie meer draagvlak voor ESG-maatregelen binnen de eigen organisatie wil bevorderen en hoe ESG daadwerkelijk te integreren in het M&A proces.

Besef in elk geval dat duurzaamheid niet alleen de verantwoordelijkheid is van de ESG-professional, maar van iedereen in de organisatie, zegt Klanker bijvoorbeeld. “ESG-professionals kunnen dit faciliteren, maar collega’s moeten het onderwerp zelf oppakken. Het ESG-beleid is niet mijn verantwoordelijkheid, het is de verantwoordelijkheid van mijn collega’s.”

Schreve voegt toe: “Vraag jezelf altijd af hoe duurzaamheid kan bijdragen aan waardecreatie. Vertaal duurzaamheid dus naar concrete financiele waarde voor het bedrijf.”

En als dat niet helpt, laat dan het toverwoord ‘aansprakelijkheid’ vallen, weet Aukje Haan. Aansprakelijkheid zou moeten aanzetten tot actie. Niet alleen in het belang van de vennootschap maar ook van haar bestuurders en aandeelhouders. Er is ook een nieuwe ontwikkeling te signaleren en wel de vraag of ook een groep aan vennootschappen aansprakelijk kan worden gehouden voor op ESG gerelateerde onderwerpen gebaseerde aansprakelijkheid bij bijvoorbeeld een dochtervennootschap.

Met andere woorden “groepsaansprakelijkheid”. Dit is nog relatief nieuw, maar wordt serieus bekeken door milieu-organisaties en advocaten. Ook dat wordt nog een belangrijk aandachtspunt bij toekomstige transacties.”

Lees ook: Van M&A-advocaat naar impact investeerder. In gesprek met Ilonka Jankovich van Rubio Impact Ventures