COVID-19 zet ESG prominent op de agenda

De COVID-19 crisis kent vele gezichten. Waar medici hun hoofden breken over de zorg en genezing van grote aantallen patiënten en politici dit gegeven moeten afwegen tegen de maatschappelijke en economische impact, hebben financiële bestuurders hun handen vol aan de P&L, financiering en cash management. Maar er is nog een element dat anders dan in andere crises de kop opsteekt: de groeiende aandacht voor de maatschappelijke rol van ondernemingen.

Consumenten, klanten, medewerkers, regelgevers en niet in de laatste plaats investeerders hebben door de huidige situatie hun verwachtingen op dit vlak juist aangescherpt. Dat laatste wordt bevestigd door de resultaten van een enquête die door ons platform Meaning2Numbers onder Nederlandse institutionele beleggers is uitgevoerd.  

De huidige crisis dwingt het Nederlandse bedrijfsleven meer dan ooit om kritisch te kijken naar zijn gedrag op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het Environmental, Social & Governance (ESG) beleid wordt op scherp gezet door voelbare maatschappelijke druk. Ook vanuit de hoek van de institutionele beleggers wordt druk in toenemende mate gevoeld. Beoordeling op ESG elementen blijkt voor velen doorslaggevend te zijn in hun uiteindelijke investeringsbeslissing.

Recentelijk toonde Morningstar (juni, 2020) al aan dat aandelen met een sterke focus op ESG een hoger rendement laten zien. Maar kijken Nederlandse investeerders dan ook daadwerkelijk kritischer naar het ESG-beleid van ondernemingen en worden ESG-criteria daadwerkelijk meegenomen in hun uiteindelijke investeringsbeslissing?

Meaning2Numbers heeft een korte enquête uitgezet onder institutionele beleggers in Nederland waarmee we in kaart willen brengen hoe zij in deze crisis het gedrag van ondernemingen beoordelen op het gebied van ESG. Uit de antwoorden blijkt dat beleggers maatschappelijk verantwoord gedrag binnen het bedrijfsleven zeer belangrijk achten. Dat klinkt vandaag misschien als een open deur, maar nog maar een jaar of twee geleden uitten de financiële markten zich niet zo expliciet hierover. Hierin kwam verandering nadat ’s wereld grootste belegger Blackrock in een open brief een drastische koerswijziging aankondigde en bedrijven in zijn portefeuille langs de duurzame meetlat ging leggen.

Een ruime meerderheid van de beleggers scanden bedrijven dan ook al vóór COVID-19 op het gebied van ESG en bespraken dit in de meeste gevallen ook frequent met het bestuur van de ondernemingen waarin zij investeren. De beoordeling op ESG elementen blijkt inmiddels voor driekwart van de beleggers doorslaggevend te zijn in hun uiteindelijke investeringsbeslissingen. Alle respondenten geven bovendien aan dat ondernemingen door hun aandeelhouders moeten worden aangesproken op duurzaamheid en maatschappelijk gedrag.

COVID-effect
Waar zit dan het COVID-effect? Dit is er wel degelijk. Want de helft van de beleggers die ESG-criteria niet geïntegreerd had in hun investeringsbeleid geeft aan dat de Covid-19 crisis hierin verandering brengt. Daarnaast worden investeringen die worden gedaan om de gezondheid van werknemers te waarborgen, door beleggers gezien als belangrijkste pijler van maatschappelijk ondernemen in deze crisis. Dit wordt gevolgd door de overheidssteun uitsluitend in te zetten waarvoor deze bedoeld is en tevens het niet vaststellen van bonussen over 2020. Bijna alle respondenten geven aan dat zij uit een investering stappen als blijkt dat deze onderneming maatschappelijk onaanvaardbaar gedrag vertoont tijdens deze crisis. 

Antenne
Of de soep daadwerkelijk zo heet wordt gegeten is natuurlijk altijd de vraag. Maar er zijn inmiddels voldoende voorbeelden van naming and shaming van bedrijven die de toets der kritiek tijdens Corona niet konden doorstaan. In Nederland kreeg Booking.com een fikse veeg uit de pan, en recent neemt de druk op PostNL toe om hun bezorgers beter te betalen. In het buitenland zien bedrijven als Amazon (onvoldoende aandacht voor de veiligheid van medewerkers), EasyJet (uitkeren van dividend tijdens de crisis) en Travelodge (sluiten van hotels waar ook dakloze families werden opgevangen) hun goede naam worden aangetast. De kritiek komt in eerste instantie vaak vanuit NGO’s, consumenten of boze werknemers via sociale media, maar zal ook meer en meer vanuit de investeringsgemeenschap komen, die zijn maatschappelijke antenne een stuk gevoeliger heeft afgesteld. Ook financiers zoals banken zullen steeds kritischer kijken naar de ESG-performance van een onderneming die voor kredietlijnen aanklopt.

Wat bedrijven kunnen doen? Het begint met een kritische blik op het huidige ESG-beleid. Is dit beleid duidelijk uitgewerkt? Wordt ernaar gehandeld? En in hoeverre is het al onderdeel van de equity story van de onderneming? Hoe dan ook is stilzitten op dit vlak geen optie meer, voor iedere CEO, maar ook voor iedere CFO die met zijn investeerders en financiers ook in de toekomst nog zaken wil kunnen doen. 

Ingo Heijnen is Strategy Director bij Hill+Knowlton Strategies