Herstructurering door Cashmanagement: ‘Zit in ons DNA’

Het advieskantoor is van oorsprong gespecialiseerd in herstructureringen. Het had in de financiële crisis van 2008 bijvoorbeeld een leidende rol bij de afwikkeling van het faillissement van zakenbank Lehman Brothers. Alvarez & Marsal is nu in de VS betrokken bij de afwikkeling van cryptoplatform FTX dat vorig jaar in de problemen kwam en bij SVB, de gevallen bank uit Silicon Valley. 
  
Opgericht in 1983, heeft Alvarez & Marsal nu wereldwijd meer dan 7.500 medewerkers. Aan de herstructureringstak zijn de afgelopen jaren verschillende andere adviesgebieden toegevoegd zoals Transaction Advisory, Tax, Valuations en Performance Improvement. Het inmiddels zeventigkoppige Nederlandse team is gevestigd aan de Amsterdamse Zuidas. 
  
Nieuwe problemen na de coronacrisis 
Bedrijven bellen Alvarez & Marsal onder andere als ze problemen voorzien met hun cashmanagement, vertelt Paul van Beerendonk. “Je moet dan gaan kijken waar je geld vandaan gaat halen. Wij helpen de CFO en de treasurer om de hiervoor benodigde inzichten te krijgen en dat hele proces te managen. Eigenlijk helpen we het bedrijf aan te sturen. Ik zeg altijd ‘We’re gonna put the CFO on steroids and we’re the steroids’.” Alvarez & Marsal geeft advies, helpt bij het opstellen van plannen en kan zo nodig ook eigen mensen inzetten om interimrollen te vervullen. 
  
In de coronacrisis hield de overheid hele bedrijfstakken overeind met steunprogramma’s. Ondanks die maatregelen was het managen van cash wel heel belangrijk. Van Beerendonk: “Het ging om een snelle executie van programma’s om kostenniveaus zo veel mogelijk in lijn te brengen met de nieuwe werkelijkheid. Die focus op cashmanagement zit echt in ons DNA, dat hebben wij heel goed in de vingers.” 
  
Met het einde van de pandemie kwam het herstel van de economie. Tegelijk ontstonden grote problemen in toeleveringsketens met schaarste van personeel en het afgelopen jaar natuurlijk de inflatie. “Bij de eerste bedrijven die daarmee te maken kregen zat het probleem met name aan de energiekant. Denk bijvoorbeeld aan de logistiek. Net iets later kwam de grondstoffenkant daarbij. Bedrijven die daar een grote kostencomponent in hebben kregen een ontzettend groot probleem”, aldus Van Beerendonk. 
  
Het betekende dat bedrijven opnieuw snel moesten schakelen, zowel aan de verkoop- als aan de inkoopkant. “Neem een onderneming met een lineup met machines met een hoge energieconsumptie. Wat doe je daarmee? Laat je ze allemaal draaien, of juist helemaal niet, of ga je er een paar uitzetten? Dat soort vraagstukken zijn wij heel veel mee bezig geweest.” 
  
Dat was in een situatie waarin de cashpositie bij veel bedrijven nog steeds goed was. Maar dat is nu aan het veranderen, ziet Vincent van Liere. Daarbij is een nieuw pijnpunt dat in de coronacrisis uitgestelde belastingen nu alsnog betaald moeten worden. 
  
“Bedrijven die het voor 2020 al lastig hadden met hun bedrijfsmodel hebben vaak optimaal gebruikgemaakt van de steunmaatregelen. Daar is het probleem gewoon doorgeschoven. Andere bedrijven hebben te maken met een cocktail van forse loon- en huurverhogingen en het terugbetalen van uitgestelde belastingen. Dat gaat gewoon voor pijn zorgen en dat zien we nu gebeuren.” 
 
Financiële herstructurering 
De financiële problemen van bedrijven kunnen betekenen dat er een financiële herstructurering nodig is. En daarvoor is de medewerking van schuldeisers nodig. Een belangrijk nieuw instrument dat een onderneming op de rand van faillissement kan aanwenden is een herstructurering en een doorstart met behulp van de zogenaamde WHOA. Deze nieuwe wet, sinds 1 januari 2021 van kracht, is vergelijkbaar met de Amerikaanse Chapter 11 procedure of het Britse Scheme of Arrangement. Met de WHOA-procedure kan een onderneming tijd kopen om in een afkoelingsperiode te zoeken naar een uitweg. Uiteindelijk kan de rechter kredietverschaffers die dwarsliggen dwingen mee te werken aan een doorstart. 
  
Het is een extra instrument in de gereedschapskist zegt Van Liere. “Voorheen had je alleen plan A, zorgen dat je er met z’n allen uit komt en plan B, zorgen dat je het maximale uit het faillissement haalt. Nu wordt faillissement plan C, en de WHOA plan B. Dat is prettig want een surseance in het bestaande Nederlandse faillissementsrecht betekent in 99 procent van de gevallen dat je richting faillissement gaat.” 
  
Een van de eerste grote herstructureringen waarbij een onderneming een beroep deed op de WHOA is die van scheepsbouwer IHC. Alvarez & Marsal heeft de onderneming in het proces geassisteerd. “Daar is een akkoord bereikt met ruim twee derde van de schuldeisers. Drie banken hebben aangegeven dat ze niet mee wilden doen met dat akkoord, maar de meerderheid steunde de onderneming die naar de rechter is gestapt. Vervolgens hebben die drie andere partijen zich in het akkoord moeten schikken”, aldus Van Liere.  
  
Als een afweging moet worden gemaakt over een herstructurering is heel belangrijk dat er een goed beeld is van de waarde van de onderneming in de verschillende scenario’s. Het opstellen van dit soort waarderingen doet Alvarez & Marsal ook. Menno Booij is daar als managing director van het valuations and modelling team verantwoordelijk voor. 
  
“Wij analyseren of het voortbestaan van de onderneming financieel meer oplevert voor de crediteuren dan een liquidatie. We moeten dus zowel die liquidatiewaarde vaststellen en kijken wat de waarde is op het moment dat de financiële herstructurering lukt. Het kan dat de waarde van de onderneming in de schuld breekt, maar er kan ook uitkomen dat zelfs de aandeelhouder nog in the money is.” 
  
Is al te merken dat bedrijven de WHOA op hun radar hebben? “Er zijn wel meer klanten die bellen om te kijken of de WHOA-procedure een oplossing zou kunnen zijn”, antwoordt Van Beerendonk. “Er zijn zeker bedrijven die vooruitkijken naar de ontwikkeling van hun cashpositie. De uitgestelde belasting speelt daarbij een rol, maar het is niet het enige. Ze denken na hoe ze hiermee omgaan en of dit een mogelijke oplossing zou kunnen zijn. Voor mij zitten daar in ieder geval wel altijd nog een heel aantal stappen voor.” 
  
Het uitgangspunt is bij elke herstructurering namelijk dat de onderneming er met alle schuldeisers, kredietverschaffers en andere belanghebbenden samen uitkomt. “Je gaat om de tafel zitten. Je gaat eerst onderzoeken wat de oorzaak van de problematiek is en vervolgens wat de mogelijkheden zijn, welke herstructureringsplannen je kunt maken, hoe het zit met alle stakeholders. Dat is altijd een prettiger proces dan dat je echt naar de WHOA gaat.” 
  
Uiteindelijk is het managen van het proces de sleutel om een herstructurering te laten slagen, concludeert Van Liere. “Het gaat natuurlijk niet alleen maar om de analyse die wij doen en de rapporten die wij opleveren, maar vooral om het proces en het bijbehorende stakeholder management. Wij zeggen altijd open, eerlijk en transparant waar het op staat. We maken zaken niet mooier dan ze zijn, want daar heb je in zo'n situatie namelijk niet zoveel aan. Dat is ook een heel belangrijk deel van onze rol.”