Afname in het aantal transacties zorgsector na vier jaar groei

Na vier jaar van groei is in 2024 voor het eerst een daling te zien in het aantal fusies en overnames (M&A) binnen de Nederlandse zorg- en life sciences-markt.

Uit het jaarlijkse M&A-onderzoek van Deloitte blijkt dat er in 2024 104 transacties zijn gesloten, een duidelijke afname ten opzichte van de 131 deals in 2023. Opvallend is de sterke terugloop van transacties door private equity (PE), dat zestig deals sloot – een daling van 38 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit wijst op een voorzichtiger investeringsklimaat, mede gedreven door toenemende regulering en economische onzekerheden.

Verschillende dynamieken binnen de sector
De zorg- en life sciences-sector bestaat uit diverse segmenten, elk met eigen dynamieken. In 2024 waren er duidelijke trends waarneembaar:

• Kern van de zorg (Ziekenhuizen, GGZ, VVT): Fusie- en overnameactiviteit bleef hoog, vooral in de VVT-sector (verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg), waar schaalvergroting noodzakelijk is om kosten te beheersen. Zo waren er diverse transacties tussen thuiszorgaanbieders en ouderenzorginstellingen.

• Zelfstandig Behandelcentra (ZBC’s): De consolidatietrend zette door, met grote spelers zoals Bergman Clinics (NPM/Triton), Equipe Zorgbedrijven (Nordic Capital) en Corius (Ufenau Capital Partners) die actief bleven. Ook de relatief nieuwe partij Dutch Healthcare Clinics voerde in 2024 twee overnames uit.

• Life sciences: Dit segment kende een sterke daling van ruim vijftig procent in transacties, vooral in de farmaceutische dienstverlening en diagnostiek. Bedrijven zoals Unilabs en Eurofins, die eerder zeer actief waren, deden in 2024 geen deals.

• Toeleveranciers en farmaceutische groothandels: Er waren enkele noemenswaardige transacties, zoals de overname van ComPlus B.V. door Medisol, dat op zijn beurt werd overgenomen door het Zweedse Safe AB (Bonnier Capital). Ook Defibrion wisselde van eigenaar, van Holland Capital naar IK Partners.

Oorzaken van de afname in M&A-activiteit
Verschillende factoren droegen bij aan de daling van het aantal transacties:

1. Toenemende regulering: Het wetsvoorstel Wet Integere Bedrijfsvoering Zorgaanbieders (WIBZ*1) en de Zorgspecifieke Concentratietoets zorgen voor extra complexiteit en onzekerheid in het M&A-proces.

2. Economische en politieke onzekerheid: Strengere regelgeving en discussies rondom de rol van private equity in de zorg zorgen voor terughoudendheid bij investeerders.

3. Hoge rentestanden: Hoewel de rente in de loop van 2024 enigszins daalde, was financiering van overnames duurder dan in eerdere jaren.

Uitzicht voor 2025
Ondanks de afname in 2024, blijft de langetermijnprognose voor M&A-activiteit in de zorg positief. De vraag naar efficiënte en innovatieve zorg groeit door vergrijzing en personeelstekorten. Experts zoals Margot Engels (Holland Capital) benadrukken het belang van blijvende investeringen: “Ondanks economische en politieke onzekerheid blijft het essentieel om bij te dragen aan duurzame groei en innovatie in de sector.”

Ook Dimitri van Hoewijk (Van Doorne) ziet kansen: “Het recente wetsvoorstel WIBZ lijkt investeerders meer duidelijkheid te bieden, wat het vertrouwen in de sector kan herstellen.”

In 2025 wordt verwacht dat consolidatie, met name in de kern van de zorg en arbodienstverlening, zal doorgaan. Private equity blijft een speler in de markt, mits er heldere kaders worden gesteld. Daarnaast zal technologie en digitalisering een belangrijke rol spelen bij toekomstige investeringen.

Conclusie
Hoewel 2024 een daling in fusies en overnames liet zien, blijft de zorgsector een aantrekkelijke markt voor strategische overnames. Schaalvergroting, innovatie en efficiëntie blijven belangrijke drijfveren, waarbij regelgeving en financiering de doorslaggevende factoren zullen zijn voor verdere ontwikkelingen in 2025.

*1] Het wetsvoorstel Wet integere bedrijfsvoering zorg- en jeugdhulpaanbieders (WIBZ) is bedoeld om de integriteit en continuïteit van zorginstellingen te waarborgen. Het stelt strengere eisen aan zorg- en jeugdhulpaanbieders en richt zich op transparantie in financiële en bestuurlijke structuren. Belangrijke punten van het WIBZ-voorstel:
• Beperkingen op winstuitkering: Zorgaanbieders mogen winst pas uitkeren na een bepaalde periode en onder strikte voorwaarden, om te voorkomen dat investeerders zich snel terugtrekken zonder duurzame verbeteringen in de zorg.
• Strengere toetsing van bestuurders en eigenaren: Er komt een geschiktheids- en betrouwbaarheidstoets voor bestuurders en aandeelhouders om malafide praktijken te voorkomen.
• Meer controle op financiële transacties: Zorginstellingen moeten transparanter zijn over geldstromen en verbonden partijen (zoals moederbedrijven of zusterondernemingen).
• Dit wetsvoorstel heeft impact op private investeerders in de zorgsector, omdat het hun flexibiliteit en winstpotentieel kan beperken. Dit leidt mogelijk tot een afname van private equity-gestuurde overnames in de zorg.